12

Feb

Maliyyə xidmətləri

Maliyyə xidmətləri sektorunu təşkil edən qurumlar, xidmətlər və məhsullar ölkədən ölkəyə dəyişir, lakin ümumilikdə mərkəzi bankı əhatə edir; banklar, tikinti cəmiyyətləri və ya ipoteka bankları və şirkətlər kimi depozit təşkilatları; kredit ittifaqları və ya kredit kooperativləri; sığorta və pensiya fondları; ümumi maliyyəçilər; nağd pul idarəetmə şirkətləri; və maliyyə vasitəçiliyi və ya aktivlərin idarə edilməsi ilə məşğul olan digər şəxslər. Maliyyə vasitəçilərinin özlərinə sekuritizerlər, investisiya firmaları, lizinq şirkətləri, kirayə almaq və şəxsi və istehlak kreditlərinin verilməsi daxil ola bilər. Bəzi hallarda maliyyə xidmətləri sektorunun daha geniş perspektivi təkcə maliyyə sənayesini deyil, həm də onun fəaliyyətini dəstəkləyən biznes xidmətlərini özündə birləşdirməlidir.

İstənilən ölkədə daha geniş maliyyə xidmətləri sektoru üst-üstə düşən üç komponentə malikdir – maliyyə müəssisələri (banklar kimi) və tənzimləyici orqanlar; maliyyə bazarları (məsələn, istiqrazlar, səhmlər və valyuta bazarları) və onların iştirakçıları (emitentlər və investorlar); və ödəniş sistemi – nağd pul, çek və ödənişlər üçün elektron vasitələr – və onun iştirakçıları (məsələn, banklar). Bu hissələrin qarşılıqlı əlaqəsi investisiya və ya istehlak üçün vəsaitləri milli və ya getdikcə daha çox beynəlxalq iqtisadiyyatın digər hissələrində yığımlardan əldə etməyə imkan verir. Maliyyə institutları əsasən depozitlər götürmək, borc götürmək və borc vermək, bütün növ sığorta təminatını təqdim etmək, lizinq və maliyyə aktivlərinə investisiya qoymaqla vasitəçilik və maliyyə xidmətlərinin göstərilməsi ilə məşğul olurlar. Əksər ölkələrdə banklar ən böyük əmanət alanlar və maliyyə xidmətləri təminatçılarıdır, lakin sığorta şirkətləri və ya poçt əmanət institutları kimi digər təşkilatların bazar payı və gücü artır. Son onillikdə həmçinin hedcinq fondları, özəl kapital fondları, pul bazarı fondları və xüsusi investisiya vasitələri kimi biznesləri əhatə edən maliyyə infrastrukturunun, qurumların və praktikaların ümumi şəkildə kölgə bank sistemi adlandırılan möhtəşəm yüksəlişi müşahidə olundu. Bir çox müşahidəçilər hesab edirlər ki, istənilən milli nəzarət çərçivəsi xaricində fəaliyyət göstərən, lakin tənzimlənən maliyyə sistemi ilə sıx əlaqəli olan bu kölgə bank sistemi 2008-ci ilin son hissəsində baş vermiş qlobal maliyyə və iqtisadi böhranın başlanmasına əhəmiyyətli töhfə vermiş ola bilər.

Peşəkar xidmətlər alt sektoruna mühasibatlıq kimi xidmətləri göstərən fərdlər, tərəfdaşlıqlar, firmalar və ya podratçılar və ya məsləhətçilər korporasiyaları; ictimaiyyətlə əlaqələr; tərcümə və tərcümə; sistemin təhlili və dizaynı; daşınmaz əmlak agentlikləri və s.

BƏT-in maliyyə xidmətləri və peşəkar xidmətləri əhatə edən son işi bank və maliyyə xidmətlərində birləşmə və satınalmaların məşğulluğa təsirlərinə, eləcə də maliyyə böhranının maliyyə sektoru işçilərinə təsirinə diqqət yetirmişdir.

//